Language: Greek

καταλαμβάνω

Древнегреческо-русский словарь Дворецкого:
καταλαμβάνω
κατα-λαμβάνω (fut. καταλήψομαι - ион. καταλάμψομαι, aor. 2 κατέλαβον, pf. κατείληφα - ион. καταλελάβηκα; pass.: aor. κατελήφθην - ион. κατελάμφθην, pf. κατείλημμαι)
1) схватывать, охватывать (νῶτά τινος Hom. - in tmesi);
2) захватывать (τὴν ἀκρόπολιν Thuc.; τὰ χρήματά τινος Arph.; Πειραιεὺς κατειλημμένος Isocr.);
3) тж. med. занимать (στρατόπεδον Thuc.; ἕδρας Arph.; πόλιν Polyb.; θέαν Luc.; πάντα φυλακαῖς Plut.);
4) хватать, ловить (φεύγοντας Her.; ὁ καταληφθείς θανάτῳ δίδοται Plat.): κατελήφθη πωλῶν τὰ σά Eur. он был пойман, когда продавал твои вещи;
5) зажимать, затыкать (τὰ ὦτα ταῖς χερσί Plut.);
6) сдерживать, задерживать, (при)останавливать (αὐξανομένην τὴν δύναμιν Κύρου Her.): ἴσχε καὶ καταλάμβανε σεωυτόν Her. смиряй и сдерживай себя; κ. τὸ πῦρ Her. потушить огонь;
7) прекращать, улаживать (τὰς διαφοράς Her.);
8) унимать, примирять (τοὺς ἐρίζοντας Her.);
9) укреплять, закреплять (φρουραῖς, sc. τὰς πόλεις Plut.; τὰ μὲν νόμοις κατειλημμένα, τὰ δὲ ἔθεσιν Arst.): ἐκ παλαιοῦ κατειλημμένος Arst. издревле укоренившийся;
10) обязывать, связывать (πίστι Her.; ὁρκίοις Her. и ὅρκοις τινὰ ποιεῖν τι Plut.): τὰ ταῖς ζημίαις ὑπὸ νόμων κατειλημμένα Plat. предписываемое законами под страхом наказаний; εὗρε (τὰς σπονδάς) κατειλημμένας Thuc. он нашел соглашение о перемирии утвержденным;
11) реже med. постигать (умом), воспринимать, усваивать (τι διὰ τῆς αἰσθήσεως Plat.; θείῳ ὄμματι τὰ θεῖα Arst.; δικαιοσύνην NT);
12) заставать, застигать, находить (τοὺς φύλακας ἀμφὶ πῦρ καθημένους Xen.; ἀνεῳγμένην τὴν θύραν Plat.; γυνὴ ἐπὶ μοιχείᾳ κατειλημμένη NT): καταλαβεῖν τινα ἔνδον Plat. застать кого-л. дома; κατέλαβε ὃν ἐβούλετο Arst. он встретил, кого хотел;
13) постигать, поражать (νοῦσος, ἥ μιν κατέλαβε Her.): εἴ τινας ξυμφορὰ καταλαμβάνοι Plat. если кого-л. постигнет несчастье;
14) доходить, достигать (τὸν Ἀντώνιον ἀγγελίαι δύο καταλαμβάνουσιν Plut.): καταλελάβηκέ με τοῦτο εἰς ὑμέας ἐκφῆναι Her. я доведен до того, что должен открыть вам это;
15) тж. med. замечать, обнаруживать (καταλαβέσθαι ἑαυτὸν ἀμαθέστερόν τινος ὄντα Plat.): αὐτὸς ἑαυτὸν οὐ κατείληφε γεγονὼς σοφός Plut. он незаметно для себя стал мудрецом;
16) med. брать на себя, принимать (τὰ πρήγματα Her.): τὰ δὲ ἄλλοι οὐ κατελάβοντο, τουτέων μνήμην ποιήσομαι Her. то, чего другие не касались, о том я (и) упомяну;
17) происходить, приключаться, случаться: τὸν πατέρα κατέλαβε πρῆγμα τοιόνδε Her. с отцом (Деифона) случилось следующее; εἰ ὑμέας καταλελάβηκε ἀδύνατόν τι βωθέειν Her. если у вас случится так, что вы не сможете прийти на помощь; ἢν πόλεμος καταλαβῇ Thuc. если возникнет война; πρίν τι ἀνήκεστον ἡμᾶς καταλαβεῖν Thuc. прежде, чем с нами произойдет нечто непоправимое; Στησαγόρεα κατέλαβε ἀποθανεῖν ἄπαιδα Her. вышло так, что Стесагор умер бездетным; τὰ καταλαβόντα Her. происшествия, события, τῆς νυκτὸς καταλαβούσης Diod. с наступлением ночи.

Lemma καταλαμβάνω

Wordforms and parallel words:

καταλαβέσθαι 1 постигаемый (1) пости́гнꙋти (1)
καταλήψεται 1 пости́гнетъ (1)
κατειληφὼς 1

Concordance: